Szczegolowe zalecenia dla pacjentow onkologicznych
Uzupełnione wytyczne postępowania z pacjentem onkologicznym podczas pandemii COVID-19 z dnia 18.03.2020)
Polskie Towarzystwo Onkologiczne oraz Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej doprecyzowały zalecenia dotyczące postępowania z pacjentami onkologicznymi w sytuacji zagrożenia epidemicznego koronawirusem SARS-CoV-2 .
Wszystkie podmioty zajmujące się leczeniem onkologicznym powinny wdrożyć specjalne procedury bezpieczeństwa- zarówno dla pacjentów, jak również personelu medycznego.
W dniu 16.03.2020 PTO w ogólnych wytycznych, wskazało, że wszyscy pacjenci w pierwszej kolejności powinni stosować się do zaleceń ogólnych Ministra Zdrowia. Szpitale  powinny wprowadzić do odwołania całkowity zakaz odwiedzin pacjentów onkologicznych. Pacjenci hospitalizowani mają bezwzględny zakaz opuszczania szpitali, gdyż przebywając poza szpitalem mogą zarazić się wirusem. Dotyczy to również spotkań z rodziną. Kierownik jednostki może wyrazić indywidualną zgodę na obecność rodziny – oczywiście pod warunkiem braku cech infekcji. Sytuacja epidemiologiczna nie powinna być przesłanką do całkowitego wstrzymania przyjęć pacjentów onkologicznych. Każdy pacjent ma prawo do kontynuowania terapii przeciwnowotworowej. Dotyczy to również pacjentów z podejrzeniem nowotworu – oni również nie powinni pozostać bez opieki. Obecnie najwyższym priorytetem jest zachowanie bezpieczeństwa i prawidłowości leczenia wielospecjalistycznego radykalnego leczenia chorych na nowotwory nad czym pracują rzesze lekarzy onkologów w całym kraju.
Pacjenci leczeniu w trybie ambulatoryjnym / wizyty kontrolne przed wizytą w centrum onkologii powinni zmierzyć sobie temperaturę. Jeśli wynik pomiaru będzie równy 38 stopni C lub wyższy, występują objawy, takie jak: kaszel, duszność oraz pacjent znajduje się w grupie ryzyka (pobyt w okresie ostatnich 14 dni w rejonie aktywnej transmisji koronawirusa SARS CoV-2 lub kontakt z osobą zakażoną) – NIE POWINIEN PRZYCHODZIĆ DO CENTRUM ONKOLOGII, ponieważ stanowi potencjalne zagrożenie dla innych pacjentów przebywających w szpitali.

Pacjent, jeśli to możliwe powinien przyjechać do szpitala sam lub w towarzystwie maksymalnie jednej osoby. Szpitale proszą o ograniczenie przychodzenia do szpitala z osobami towarzyszącymi – nie dotyczy to pacjentów, którzy potrzebują wsparcia opiekuna. Osoba towarzysząca musi być zdrowa – jej również zostanie zmierzona temperatura i zebrany wywiad medyczny. Wejścia do szpitali onkologicznych mogą być ograniczone – w celu minimalizowania ryzyka szpitale zamykają wejścia do szpitali, pozostawiając tylko specjalne śluzy. Niektóre szpitale mogą wprowadzić zmiany w wizytach kontrolnych – zalecamy, aby zadzwonić wcześniej do szpitala i zapytać, czy planowana wizyta jest aktualna. Jeśli wizyta nie została odwołana – prosimy stosować się do ww. procedur bezpieczeństwa. Pacjenci proszeni są o przychodzenie na wyznaczoną godzinę, którą mają Państwo w karcie pacjenta. Nie ma potrzeby by przychodzili wcześniej i narażali się na ryzyko infekcji. W przypadku podejrzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 wszystkim osobom zaleca się pilny kontakt pod numerem telefonu – 800 190 590 – infolinia Narodowego Funduszu Zdrowia dotycząca postępowania w sytuacji podejrzenia zakażenia koronawirusem.

PTO i PTChO zaleciły wdrożenie zaostrzonych procedur bezpieczeństwa:
Szpitale wprowadziły całkowity zakaz odwiedzin pacjentów onkologicznych. Zakaz obowiązuje do odwołania. Pacjenci hospitalizowani mają bezwzględny zakaz opuszczania szpitali, gdyż przebywając poza szpitalem mogą zarazić się wirusem. Dotyczy to również spotkań z rodziną. Prosimy o ograniczenie wizyt w szpitalach onkologicznych wyłącznie do umówionych wizyt, uprzednio zatwierdzonych przez szpital. Przy wejściu do szpitali onkologicznych prosimy o zachowanie bezpiecznej odległości od innych osób i stosowanie się do poleceń personelu medycznego.
Pacjent przed wizytą w centrum onkologii powinien zmierzyć sobie temperaturę. Jeśli wynik pomiaru będzie równy 38 stopni C lub wyższy, występują objawy, takie jak: kaszel, duszność oraz pacjent znajduje się w grupie ryzyka (pobyt w okresie ostatnich 14 dni w rejonie aktywnej transmisji koronawirusa SARS CoV-2 lub kontakt z osobą zakażoną) – NIE POWINIEN PRZYCHODZIĆ DO SZPITALA ONKOLOGICZNEGO, ponieważ stanowi potencjalne zagrożenie dla innych pacjentów przebywających w szpitali.
W przypadku podejrzenia zarażenia wirusem SARS-CoV-2 należy zadzwonić na specjalną infolinię NFZ: 800 190 590.

Organizacja opieki onkologicznej w sytuacji epidemii COVID-19
Z uwagi na duże ryzyko zarażenia wirusem SARS-CoV-2 należy dążyć do skoordynowania opieki onkologicznej w województwach, a także usprawnić komunikację. „Nadmierne rozproszenie opieki onkologicznej spowodowało powstanie dużego chaosu informacyjnego i niemożność sprawnej pomocy niektórym pacjentom, którzy z dnia na dzień zostali pozbawieni możliwości leczenia. W każdym województwie powinna zostać powołana jedna jednostka, w której pacjent będzie mógł uzyskać wszystkie niezbędne informacje. Jednostka ta powinna wesprzeć pacjenta w zorganizowaniu i przeprowadzeniu przez ścieżkę leczenia w danym województwie. Opieka onkologiczna powinna być skoncentrowana w tych ośrodkach onkologicznych, które wdrożyły procedury bezpieczeństwa”- oceniają eksperci.

Potrzebna krew dla pacjentów onkologicznych
Organizacje zaapelowały również o konieczności zapewnienia krwi i produktów krwiopochodnych dla chorych operowanych z powodu nowotworów.
Istotną zmianą jest również stanowisko, jakie PTO uzyskało od prezesa Urzędy Ochrony Danych Osobowych. Z uwagi na wyjątkową sytuację przepisy o ochronie danych osobowych nie mogą być stawiane jako przeszkoda w realizacji działań w związku z walką z koronawirusem.

ONKO-INFOLINIA w każdym województwie – w województwach, w których odbywa się pilotaż sieci onkologicznej (dolnośląskie, świętokrzyskie, podlaskie) tę rolę pełnią wojewódzkie ośrodki koordynujące. Jest to najczęściej wybierany przez pacjentów kanał komunikacji. Powinien być uruchomiony w każdym województwie i obsługiwany przez osoby znające strukturę opieki onkologicznej w danym województwie (znajomość wszystkich podmiotów zajmujących się leczeniem onkologicznym, znajomość zasad systemu opieki zdrowotnej, itp.). Ze względu na duże obciążenie konsultantów należy uruchomić też alternatywne kanały komunikacji.
– Kontakt SMS – wykorzystanie istniejących bramek sms.
– Kontakt E-MAIL – wykorzystanie istniejących, sprawdzonych adresów mailowych.
– Kontrakt za pośrednictwem platform internetowych – wykorzystanie istniejących szpitalnych platform do komunikacji z pacjentami.
– Telekonsultacja – w przypadku podejrzenia jakiegokolwiek ryzyka zakażenia zaleca się przeprowadzenie telekonsultacji.

Rekomendowane postępowanie z pacjentami onkologicznymi
1.1. Pacjenci rozpoczynający terapię onkologiczną – z kartą DiLO
Pacjenci z podejrzeniem nowotworu z wystawioną kartą DiLO, którzy chcą umówić się na wizytę, powinni skorzystać z kontaktu telefonicznego lub za pośrednictwem innych dostępnych w danym szpitalu kanałów komunikacji (SMS, wewnętrzny system informatyczny dla pacjentów). Szpital po ustaleniu terminu wizyty powinien skontaktować się z pacjentem.

1.2. Pacjenci rozpoczynający terapię onkologiczną – bez karty DiLO
W przypadku, gdy pacjent ma podejrzenie nowotworu, ale nie ma karty DiLO, istnieje możliwość zdalnego wystawienia karty przez lekarza POZ/AOS lub punkt rejestracji w szpitalu onkologicznym. Pacjent musi jedynie znać NUMER tej karty. Numer karty należy podać przy umawianiu się na pierwszą wizytę w poradni onkologicznej.

1.3. Pacjenci w trakcie terapii onkologicznej
Koordynator leczenia powinien pozostać z pacjentem w stałym kontakcie telefoniczym / smsowym / mailowym w zakresie:
umawiania wizyt i terminów konsultacji,
odbierania i informowania o wynikach pacjenta,
ustalenia terminów konsyliów,
wyjaśnienie bieżących problemów – informacje celowane.
Zaleca się odbiór wyników badań on-line lub w specjalnie do tego przeznaczonych punktach.

1.4. Pacjenci po zakończonym leczeniu (1-5 lat)
Zaleca się uprzedni kontakt telefoniczny / mailowy.
Schemat badań kontrolnych powinien być zgodny z ustaloną ścieżkę terapeutyczną i ustalonymi terminami.
Umówione wizyty kontrolne tylko po wykluczeniu ryzyka. Pacjent powinien poddać się procedurom epidemiologicznym / przejść przez śluzę (wydzielone wejścia do szpitali/kontenery lub namioty przed szpitalami).
W przypadku podejrzenia jakiegokolwiek ryzyka zaleca się telekonsultację.

1.5. Pacjenci po zakończonym leczeniu (powyżej 5 lat)
Zaleca się kontakt telefoniczny i mailowy.
Przy kontakcie osobistym w rejestracji pacjent powinien poddać się procedurom epidemiologicznym/ i przejść przez śluzę.
Badania kontrolne w dłuższym okresie po zakończeniu leczenia nowotworów w chwili obecnej powinny być realizowane poza ośrodkami onkologicznymi i/lub ewentualnie w formie telekonsultacji.